List #2625
[Ioannes DANTISCUS] do Sigismund I JagiellonHeilsberg (Lidzbark Warmiński), 1543-01-29
Regest polski:
Do Dantyszka przybył królewski poseł do królowej Marii Węgierskiej, Krzysztof Konarski. Dantyszek wyposażył go w listy polecające do swoich przyjaciół oraz w pouczenia odpowiednie do podróży w tamte strony i do wypełnienia królewskich poleceń.
Do Dantyszka napisał kasztelan gdański Achacy Cema, wyznaczony na posła królewskiego do Danii z prośbą o przedstawienie królowi trudności związanych z podróżą, w którą obawia się wyruszyć przed nadejściem wiosny. Ze skutego lodem portu w Gdańsku zimą nie da się wypłynąć. Jeśli dotrze lądem do Lubeki, i tak będzie podróżował przez morze, które w stronę Danii nawet latem jest niebezpieczne, jako że obfituje w mielizny. Zimą duże zagrożenie dla żeglugi stwarza kra.
Jeśli poseł miałby czekać, aż morze będzie się nadawać do żeglugi, co raczej nie nastąpi przed Wielkanocą [25 marca], jego misja będzie spóźniona. Pora roku korzystna dla żeglugi ze względu na wzmożenie wojny przyniesie poddanym króla straty w handlu towarami spławianymi go Gdańska [tekst częściowo uszkodzony]. Skoro nie się da odbyć poselstwa, a sprawa jest pilna, być może korzystniej byłoby oznajmić treść legacji królowi Danii [Chystianowi IV Oldenburgowi] listownie.
Król powinien przesłać list za pośrednictwem księcia [Albrechta Hohenzollerna], który zna sposób jego przesłania bez nadmiernej zwłoki. Warto też przekazać księciu kopię listu, aby sam pisząc tam [do Danii], kierował się jego treścią. Po otrzymaniu odpowiedzi król będzie wiedział, jakie dalsze kroki podjąć, a jego poddani zawczasu dowiedzą się, jak postąpić ze swoim zbożem.
Dantyszek zdecydował się napisać w tej sprawie do króla, aby ten mógł w pełni rozeznać, jak w obecnych okolicznościach uniknąć zbędnych wydatków na posła i jak obecnie wygląda droga dla poselstwa. Prosi o łaskawe przyjęcie jego, być może nie do końca rozważnych, przemyśleń, które podyktował, gdyż jego ręka wciąż jest owinięta opatrunkiem.
Rękopiśmienne podstawy źródłowe:
Pomocnicze podstawy źródłowe:
| ||||||||
Tekst + aparat krytyczny + komentarz Zwykły tekst Tekst + komentarz Tekst + aparat krytyczny
Serenissima Regia Maiestas etc.
Humillimam perpetuae meae servitutis commendationem.
Applicuit hic ad me nuntius Serenissimae Maiestatis Vestrae ad serenissimam reginam Mariam, nobilis Christophorus Conarsky, quem a me cum commendaticiis ad amicos in hisque, quae illi in eas regiones proficiscenti mandatisque Serenissimae Maiestatis Vestrae, quae fert, expedire videbantur, probe instructum dimisi.
Ceterum generosus dominus Achacius Zceme castellanus Gedanensis, a Serenissima Maiestate Vestra in Daniam orator designatus, ad me scribens impense a me postulavit, ut Serenissimae Maiestati Vestrae itineris illius, quod inire debet, incommoditates impedimentaque describerem, quibus deterritus (ut revera res habet) ante vernum tempus se huiusmodi profectioni committere non audebit. Ex Gedano enim in hoc hiemis rigore et glacie, qua portus occupantur, navigare nequibit, et si terra usque Lubecam perveniat, nihilominus illi mare erit sulcandum, quod ab ea parte versus Daniam in aestate etiam, ob id, quod vadosum sit, satis est periculosum. Hoc porro tempore fluctus glaciebus mixti nonnisi cum summo periculo quempiam traicere sinunt.
Si itaque illi erit immorandum, quousque mare fiat navigabilius (quod vix ante futurum Paschae festum continget), sera eius erit in Daniam legatio, quandoquidem tunc omnibus mare pervium est, quod s... occlusis, ut aperiantur, cae...quot transibunt priusquam ... gravius crudescente bello ... sine magno detrimento a... Gedanum secundo Vistula d... damno subditorum Serenissimae Maiestatis Vestrae ... placeret, consultius fortassis esset, qu[od] ...ti nequeat resque moram non patitur, ut Serenissima Maiestas Vestra [de eis], quae [in] legatione continentur, litteris suis serenissimo Danorum regi significationem faceret.
Eas, inquam, litteras Serenissima Maiestas Vestra opera illustrissimi principis vicini mei, qui modos et viam illas mittendi novit sine longio[ri] prorogatione, transmittet. Neque abs re esset ad ipsum illustrissimum principem litterarum exemplum dari inducique eum, ut se illis eo scribens conformaret. [H]abito ad illas responso, tum demum, quid facto opus sit, facile Serenissima Maiestas Vestra dispiciet, subditique Serenissimae Maiestatis Vestrae hinc, quid cum frument[is] suis agere debeant , opportune agnoscent.
Quae omnia ob id in Serenissimae Maiestatis Vestrae notitiam deducenda existimavi, quo et impensas pro oratore hac tempestate supervacaneas continere et quomodo hoc legationis iter in praesens habeat, plane cognoscere poss[et], humillime Serenissimae Maiestati supplicans hanc animi mei satis forte inconsiderati declarationem, quam adhuc manu cataplasmatis involuta fide mea ductus dictando feci, clementer aequi bonique consulere dignetur.
Cui me supplicissime commendo Dominum Deum intime orans, ut eandem Serenissimam Maiestatem Vestram quam diutissime sospitet prosperetque in omnibus.
Ex Heilsberg, XXIX Ianuarii 1543.