List #2463
[Ioannes DANTISCUS] do [Stanisław HOZJUSZ (HOSIUS)]H[eilsberg] (Lidzbark Warmiński), 1541-[07-19] or shortly after
Regest polski:
Dantyszek wyraża zadowolenie z nominacji biskupa chełmskiego [Samuela Maciejowskiego] na biskupstwo płockie oraz ze zrzeczenia się przez niego parafii w Gołąbiu na rzecz Hozjusza. Podziękował za ten gest Maciejowskiemu i poprosił go o dalszą przychylność dla adresata.
Ze względu na swój wiek i znużenie wcześniejszymi podróżami Dantyszek wymawia się od sugerowanej przez Hozjusza wspólnej wyprawy do Rzymu. Załatwienie zarówno własnych spraw, jak i spraw adresata, powierzył listowanie [przebywającemu tam] siostrzeńcowi Kasparowi [Hannauowi].
Z listu Hannaua z 10 kwietnia Dantyszek dowiedział się, że sprawa przeciwko Alexandrowi [Scultetiemu] została zawieszona do czasu udzielenia przez króla [Zygmunta I] odpowiedzi kardynałowi [Antonio Pucciemu]. Zdaniem Dantyszka odpowiedź tę wraz z "książeczką" dostarczył już [Bartłomiej] Gądkowski, więc zapewne wkrótce będą mu znane jej rezultaty.
Kaspar [Hannau] pozwał w kurii rzymskiej siostrzeńca Scultetiego, Alexandra von Suchten, przebywającego w Leuven. Z listu Dietricha von Rheden, znalezionego w papierach Scultetiego, wynika, że drugi z jego siostrzeńców, przebywający z nim w Rzymie Georg von Suchten, otrzymał instrukcje w sprawie działań przeciwko Hozjuszowi.
Rheden przybył do Królewca, aby prosić księcia [Albrechta Hohenzollerna] o pomoc w przywróceniu Scultetiego do łask [króla Zygmunta I]. Zamierzał odwiedzić również Dantyszka, lecz powstrzymała go pogłoska o edykcie królewskim. Za radą Achacego [Trencka] miał wysłać do Dantyszka list w sprawie spotkania, jednak dotąd tego nie uczynił. Dantyszek prosi, by adresat wraz z biskupem chełmskim w miarę możności przeciwdziałali wstawiennictwu księcia i powstrzymali [króla] przed wystawieniem listu podróżnego dla Rhedena. Spodziewa się bowiem, że Rheden zamierza działać na rzecz przywrócenia Scultetiemu kanonikatu warmińskiego.
Z listu adresata z 16 czerwca Dantyszek dowiedział się, że wysłał on biskupowi chełmińskiemu [Tiedemannowi Giese] okazanie i potwierdzenie testamentu. Dokument okazania jest Dantyszkowi znany, prosi natomiast o przesłanie mu dyskretnie dokumentu potwierdzenia. Nadmienia, że Giese sprzyja Scultetiemu.
Dantyszek dopytuje się o postępy sprawy Wolfganga Foldera, w której wcześniej interweniował.
Wyjaśnia, że zabronił swojemu siostrzeńcowi, Simonowi [Hannauowi], odwiedzać Hozjusza, obawiając się powtórzenia sytuacji, w której jego wysłannik sprawiałby Hozjuszowi kłopoty. Informuje również, że oddalił tamtego niesfornego młodzieńca.
Prosi by adresat przekazał biskupowi chełmskiemu opieczętowaną sakiewkę z pieniędzmi, którą dostarczy mu Hans Holsten.
W postscriptum Dantyszek informuje, że zapieczętowaniu listu administrator olsztyński [Achacy Trenck] doręczył mu list od Dietricha von Rheden z 11 lipca, zawierający prośbę o spotkanie w celu oczyszczenia się z zarzutów. Dantyszek, znając prawdziwe zamiary Rhedena, postanowił grać na zwłokę. Odpisał mu więc, że nie wolno mu go przyjąć bez zgody króla, u którego znajdują się listy, znalezione w skrzyni Scultetiego (co jest nieprawdą). W tej sytuacji Rheden powinien wystarać się o list podróżny. Dantyszek ostatecznie prosi więc adresata, by doprowadził do jego wystawienia, ale z odpowiednio krótkim terminem, tak by Dantyszek zdążył wybadać Rhedena, lecz by ten nie zdążył zbyt wiele zdziałać. Prosi także o nowiny.
Rękopiśmienne podstawy źródłowe:
Pomocnicze podstawy źródłowe:
| ||||||||||||
Tekst + aparat krytyczny + komentarz Zwykły tekst Tekst + komentarz Tekst + aparat krytyczny Ekscerpty dotyczące podróży Dantyszka
Venerabilis Domine, f[rater] carissime.
Salutem et felicitatem.
[Ex cf.
Mihi certe non potest esse nisi gratissimum, quod
cf.
Habui ab eo nuper cf.
Nepotem
cf.
De
Quod nepos me[us]
Hunc vero
[
Datae
Postscript:
Mi carissime Domine Doctor.
Post has obsignatas applicuit venerabilis dominus
Rogo igitur, Dominatio Vestra efficiet, ut illi salvus conductus ad de... post illius datam unius mensis duraturus obtineatur. Antequam ... tot dies transibunt, reliqui restabunt pauci, in quibus parum cum su... operari. Si me convenerit, hoc ipsum, quod ex me expiscari ... [ex] eo sum expiscaturus. Det igitur Dominatio Vestra operam, ut per nu[ntium] ... eum salvum conductum et quae apud vos aguntur etc. ha[beam.] ... [rem] faciet [mihi] gratissimam et fratribus meis omnibus commodissimam.
....
[1 ] Chodzi o niezidentyfikowane dzieło Henryka Bullingera, znalezione w papierach Scultetiego po wydaniu na niego wyroku proskrypcji przez króla Zygmunta I. Marginesy książki zostały opatrzone przez Scultetiego komentarzami, które zostały użyte w charakterze dowodu w wytoczonym mu procesie o herezję. W rzeczywistości książka została wysłana do Rzymu dopiero 22 października 1541 (cf. Polski Słownik Biograficzny ( Schroeder - Seidel ), ed. by Henryk Markiewicz, vol. 36/1, Warszawa - Kraków, 1995 ⌊PSB 36/1cf. Polski Słownik Biograficzny ( Schroeder - Seidel ), ed. by Henryk Markiewicz, vol. 36/1, Warszawa - Kraków, 1995 ⌋, p. 89)